1989: Que celebramos?. Por Carlos Taibo

Por Carlos Taibo *

.
O desfondamiento da maioría dos sistemas de tipo soviético en 1989 foi unha sorpresa relativa. É verdade, si, que os sinais de crise que atenazaban, desde bastantes anos antes, a eses sistemas eran moi evidentes. Bastaba con botar unha ollada ao camiño das economías correspondentes para decatarse de que, lonxe de crecer, empezaran a asumir retrocesos notables que tiñan un rechamante colofón, por certo, e nun marco de fondísima crise social, en dous datos demográficos inapelables: un incremento na mortalidade infantil e un retroceso, en cambio, na esperanza de vida ao nacer.

O que ao cabo resultou ser unha sorpresa en 1989 foi, con todo, a escasa, por non dicir nula, resistencia exercida polo groso das burocracias dirixentes deses países cando os feitos encadeáronse en proveito de movementos populares dun e doutro cariz, máis ou menos apoiados, por riba, desde o exterior. Digámoslo doutra maneira: a corrosión dos grupos humanos dirixentes era tal que só en virtude dunha ilusión óptica cabía entender que aqueles estaban dispostos a xogarse o pelexo en defensa duns sistemas que, mortecinos, pouco ou nada tiñan de xenuinamente alternativos fronte ao capitalismo occidental.

O feito de que boa parte de quen estaban chamados a oporse aos cambios -conveñamos en que non faltaron quen quedaron á marxe do proceso- decidisen sumarse rapidamente ao carro do vencedor convértese, en paralelo, en suxestiva explicación de por que as transicións políticas operadas en 1989 foron, coa parcial excepción de Romanía, sorprendentemente pacíficas. O ano seguinte empezaron a chegarnos noticias que viñan ratificar o sentido do que estaba a ocorrer. Así, cando en países como Polonia ou Hungría saíron a poxa moitas empresas públicas, descubrimos -primeiro con algunha sorpresa, despois con inequívoca adaptación ao que ocorría- que en moitos casos quen procedían a adquirilas eran quen foran os seus directores na etapa soviética. Non se esqueza respecto diso que estamos a falar da elite dirixente dos vellos sistemas, que dispuña, por tanto, de activos nada despreciables e gozaba, ademais, dunha información privilexiada, de tal sorte que sabía á perfección cales eran as empresas rendibles e as que non, cales as que podían beneficiarse de privilexios monopólicos ou oligopólicos, cales as que tiñan garantidos as subministracións.

Admitamos que o ocorrido por aquel entón pode suscitar interpretacións dispares. Para uns foi unha bendición de Deus, na medida en que se reduciu sensiblemente a posibilidade de que o tránsito a un novo sistema fose violento ou, polo menos, manifestamente confrontacional. Para outros, pola contra, perfilouse naqueles meses o inicio dun pesadelo que nos feitos duraría até hoxe, da man de realidades nas que a burocracia reconvertida ao mercado amorearía o peor dos dous sistemas que até 1989 estiveron en colisión: a cobiza económica e o todo vale dos empresarios occidentais, e o autoritarismo descarnado dos burócratas orientais.

Por certo que todo o anterior ten un referendo interesante na condición de fondo do proxecto que, máis aló da retórica, abrazou o último presidente soviético, Mijaíl Gorbachov. Si liberámonos da visión edulcorada dos feitos que promoveron entón a maioría dos medios de comunicación occidentais, parece que sobran as razóns para concluír que o proxecto mestre de Gorbachov consistiu en rescatar da queima aos sectores máis espabilados, máis profesionalizados e máis tecnocratizados das burocracias dirixentes nos países da Europa central e oriental. A mensaxe era razoablemente clara: si, nun escenario de crise, cambian vostedes unha parte dos seus hábitos, eu encargareime de que conserven o groso dos seus privilexios.

Aínda que en condicións innegablemente distintas das imaxinadas por Gorbachov, ese proxecto saíu, ao cabo, adiante. Porque -e non nos enganemos-, a maior parte de quen dirixen hoxe os sistemas políticos e as empresas nos Estados da Europa central e oriental non son senón persoas que desempeñaron papeis prominentes nos sistemas de tipo soviético. A soa certificación de que isto é así ben podería convidarnos a afirmar que esa eclosión das liberdades e da democracia que tantos creen celebrar estes días á calor do vixésimo aniversario da desaparición do Muro de Berlín ten moito, moitísimo, de farsa.

* Profesor de Ciencia Política na UAM

Cuestión de foco. Por Xusto Beramendi

Por Xusto Beramendi*

.

Enfoquemos o vixésimo aniversario da caída do muro de Berlín cun teleobxectivo. Só vemos, como nas reportaxes das televisións nestes días, a cidade leda e luminosa, os fogos de artificio, os mandatarios desfilando para a grande ocasión, Sarkozy bicando a Merkel, non sabemos se para congraciarse con ela ou para fastidiala, e ata Zapatero, que pasaba por alí, co seu impostado sorriso de orella a orella. Todos contentos. Ampliáronse as liberdades, caeron as ditaduras comunistas de Europa, e con elas o gran atranco para que o capitalismo e as sociedades abertas puidesen espallar progreso e benestar por toda a humanidade. Que fermoso evento a caída do Muro! E realmente foi fermoso e bo para moitos. Case o fito inaugural dunha nova era.

Poñamos agora un obxectivo normal. Ampliamos o campo e vemos toda Europa. Luces e moitas sombras. No Oeste, poucas novidades, agás o maior peso de Alemaña pola súa reunificación e a ampliación masiva e imprudente da Unión Europea que a condena a ficar por moito tempo en mero mercado común, como querían ingleses e americanos. No Leste, a emancipación de moitas nacións oprimidas e o nacemento de novas democracias, a maioría falsas, fillas da voadura incontrolada das ditaduras soviéticas ou de «democracia» popular. Mais tamén a brutal desaparición dos vellos e deficientes sistemas de protección social, o incremento da fame e da mortalidade, a emerxencia dunha nova clase de ladróns-capitalistas, a eclosión das mafias que podrecen os Estados, as innumerables guerras entre nacionalismos, o regreso dos xenocidios.

E chega o turno do gran angular, de contemplar todo o planeta. Fóra de Europa, ¿que ven pasando logo da caída do Muro, con ou sen nexo de causalidade respecto desa caída? O capitalismo, libre de rivais, acelera a súa mundialización e leva ao paroxismo as súas tendencias especulativas ata provocar a máis grave crise mundial dende a de 1929; a sociedade da información consolídase e mundialízase tamén; algúns grandes países do Terceiro Mundo avanzan pero asemade se agranda a escala planetaria a distancia entre unha minoría asentada no benestar e unha inmensa maioría con máis fame, enfermidades e miserias que nunca; agrávase o problema da insostenibilidade medioambiental do progreso humano, debida tanto ó modelo actual de crecemento económico como á hipertrofia da poboación mundial; o mal comunista é substituído polo mal islamista, capaz de levar o terror e a morte ao corazón mesmo dos señores do mundo; e hai tantos ou máis conflitos e problemas importantes que daquela. E máis medo, máis inseguridade no futuro.

É todo isto culpa da caída do Muro? Non. Pero é. Visto con gran angular, ese episodio e as súas consecuencias directas non foron tan importantes como parecen vistos co teleobxectivo.

* Catedrático de Historia Contemporánea da Universidade de Santiago

Europa sen muro. Por Ramón Villares

Por Ramón Villares*

.

Sabemos que a caída do muro de Berlín foi algo imprevisto, pero non azaroso. Ningún imperio cae pola perda da ferradura dun cabalo. Foi un broche axeitado para cerrar o ciclo aberto en Sarajevo en 1914. Entre Bosnia e Brandeburgo, dous feitos locais que marcaron a historia do mundo no século pasado. Co magnicidio de Sarajevo «apagáronse as luces de Europa», que ficou ás escuras nunha cruenta e longa guerra. Acendéronse de novo despois do 9 de novembro de 1989? En primeiro termo, acendéronse para a propia Alemaña, un país de contrastes construído entre a soberbia do triunfador e o medo de quen se sente ameazado polos seus veciños orientais e occidentais. Un dos seus fitos máis dramáticos tivera lugar outro 9 de novembro, en 1918, coa derrota militar e a proclamación dunha república. Dende aquela, Alemaña foi sedución (Weimar), tormento (Terceiro Reich) e pesadelo para toda Europa. O derrubamento do Muro, setenta e un anos despois, cancelou aquela escisión entre as dúas Alemañas e colocou o país xermano de novo no centro do continente, como fóra en tempos a vella Prusia.

Por iso tivo tal eco europeo o episodio berlinés. Europa fóra un tempo o centro do mundo, cuns imperios rutilantes e gobernantes confiados que navegaban polas augas da política e da diplomacia como no Titanic. Pero chocaron co bloque de xeo de dúas grandes guerras que desprazaron o centro de gravidade do mundo cara a nova potencia mundial que é EE.?UU. O prezo a pagar foi a dependencia económica e a división do continente cunha «cortina de aceiro» que se estendía deste Stettin ata Trieste. A construción do muro de Berlín non se entendería sen esta escisión da Mitteleuropa e sen a existencia da URSS, a potencia que máis sangue verteu para derrotar ao nazismo alemán. A caída do Muro berlinés veu cancelar un «curto» século XX que tivera a Alemaña e, en xeral, ao continente europeo como o principal teatro de operacións da historia mundial, con dúas guerras devastadoras, moitas ditaduras políticas e algunhas indignidades morais.

Na aparición e desaparición do Muro berlinés tiveron moito que ver as dúas grandes potencias mundiais desde 1945. Coa implosión do bloque socialista comandado pola URSS, abriuse unha nova dinámica para a xeopolítica mundial, na que cada vez resulta máis determinante o papel de China. Pero tamén se abriu un grande reto para Europa porque, liberada da presión da URSS e de EE.UU., ten a obriga por primeira vez na súa historia de ser o continente da diversidade e da pluralidade sen ter que renunciar a unha identidade compartida e mesmo a unha política común, que se coloque nun escenario postnacional. Os pasos dados nestes vinte anos, sen que inviten a un optimismo acrítico, permiten pensar que non se van repetir os erros do pasado. Un dos máis rechamantes, o propio muro de Berlín, do que tamén se podería dicir que «nunca máis».

*Presidente do Consello da Cultura Galega e catedrático de Historia Contemporánea da Universidade de Santiago de Compostela USC

En vinte anos?

Tomando como base os datos de crecemento da tasa de fecundidade, o video expón que o islam será maioritario na Unión Europea en 20 anos.

Europa e os palestinos. Por Manuel Reyes Mate

Por Reyes Mate, filósofo. Premio Nacional de Ensaio 2009
El Periodico de Catalunya, 22/10/09
.

Rodríguez Zapatero quere «mollarse pola paz» en Oriente Próximo desde o seu posto de próximo presidente da Unión Europea. É unha boa noticia, porque esa zona do mundo, sobre todo Palestina, é un enclave da paz e da guerra mundial. Pero é ademais unha obriga para un dirixente europeo, sobre todo se é español. Moito peso gañará a diplomacia española se pon ao choio coa mentalidade de que ten unha responsabilidade especial con esa terra de conflitos e non coa de quen ten receitas máxicas para resolver unha disputa envelenada. España debería lembrar, en efecto, que o pobo xudeu viuse obrigado a volver a súa terra na Palestina cando chegou á conclusión de que non podía vivir pacíficamente no seo doutros estados porque neles non había lugar para un pobo diferente. Como dicía o filósofo xudeu Moses Mendelssohn, durante séculos ou milenios o ideal xudeu de existencia era a diáspora, é dicir, a renuncia expresa a un Estado propio e a vontade de vivir pacíficamente con outros pobos.
.
Unha vez tentaron construír un Estado á altura dos seus ideais relixiosos e o experimento saíu mal porque aquilo acabou en teocracia. Iso e a experiencia dos diferentes exilios levoulles ao convencemento de que a forma apropiada de ser eles mesma era vivir sen Estado, mesturados con outros pobos. Da fecundidade desa concepción diaspórica da vida dá fe a historia de moitos pobos, empezando polo noso. Pero Europa non estaba polo labor. Os estados modernos sentían máis seguros se descansaban sobre unha unidade e uniformidade cultural ou relixiosa. E pasou por todas as partes o que ocorreu na España de 1492: que foron expulsados de terras nas que levaban séculos. É verdade que se lles deu a oportunidade de quedar se se convertían ao cristianismo, pero como ese proceso de asimilación relixiosa non podía borrar nin a súa lingua, nin a súa cultura, nin a súa memoria, pasouse á fase de considerar máis importante beber viño, comer porco ou engadir morcilla ao cocido que crer que Xesús era Deus. É dicir, dábase máis importancia á liñaxe que á sinceridade da conversión.
.
O concepto de pureza de sangue non o inventaron os nazis. Séculos antes de que unha quincena de segundoxénitos nazis, capitaneados por Heydrich e Eichmann, decretasen en Wannsee a «solución final», é dicir, o exterminio industrial do pobo xudeu, a Inquisición española perseguía sen descanso cada pinga de sangue xudía impura. Con razón puido dicir Franco, en 1942, cando o triunfo nazi parecía asegurado, que "o mundo danos agora por fin a razón e despois de catro séculos os maiores políticos adoptan o consello dos nosos Católicos Soberanos". Consígnaa nazi de Non podedes vivir -e por iso tiñan que morrer- é a lóxica secuencia doutra consigna, abanderada por España, que dicía «non podedes vivir entre nós», nin sequera como conversos, porque tiñan sangue impura. Esta consigna, aplicada pola maioría de estados europeos, explica a experiencia do pobo xudeu en Europa. Non se lles deixou vivir e tiveron que buscarse pola forza un lugar na súa terra ancestral na Palestina, orixinando un conflito que segue esperando unha solución. Claro que o sionismo que vertebrou a idea dun pobo con Estado non se explica suficientemente coa dura experiencia histórica. Hai outros factores, pero esa experiencia xogou un papel decisivo no éxito da idea. A historia demostra que ese conflito é, en boa parte, noso. Somos nós, os europeos, quen o creamos na súa orixe, por iso somos responsables.
.
Esta conciencia da responsabilidade histórica non basta, desde logo, para resolver os problemas que están en xogo, pero pode dotar ao representante europeo dunha autoridade da que carece. Hai que renunciar ao papel de xuíces que poden dar leccións de moral ao prezo de esquecer a historia que temos por detrás. Por suposto que podemos e debemos denunciar os abusos que poida cometer o Goberno de quenda, pero non desde a superioridade moral, coma se aquilo non fose connosco. Estamos obrigados a ligar a crítica a outros coa autocrítica sobre nós mesmos. É indubidable que Europa goza de escaso crédito entre os israelís. Avala o descrédito toda unha historia de antixudaísmo da que España e Alemaña foron actores principais, aínda que non únicos. O presidente Zapatero deberá tela moi presente se quere ser eficaz nas súas xestións diplomáticas e non fiarse nin do seu optimismo antropolóxico, nin da súa boa estrela, nin da oportunidade do momento. Ofrecerse para axudar sen ir dar leccións.
.
Dáse por feito, e está ben, a empatía co pobo palestino. O que está pendente é ver o conflito cos ollos do pobo xudeu, e iso mesmo para expresar amistosamente os desacordos. Esa mirada está cargada dunha historia que nos prohibe erixirnos en árbitros da situación. Temos que empeñarnos material e moralmente na solución do conflito entre israelís e palestinos coma se dun anaco da Unión Europea se tratase. E antes de falar hai que saber escoitar para poder entender algo dunha situación demasiado sometida a intereses ideolóxicos ou políticos de terceiros.

O “Informe Maalouf”: como a multiplicidade de linguas podería contribuír á consolidación de Europa

Vía prolingua.

.
Acabamos de subir á sección de documentos o interesante Informe Maalouf (PDF, 163KB), cuxo título completo é Un reto proveitoso. Como a multiplicidade de linguas podería contribuír á consolidación de Europa e que compila as propostas do Grupo de intelectuais en favor do diálogo intercultural creado por iniciativa da Comisión Europea o pasado ano.

O Grupo estivo presidido polo escritor Amin Maalouf e contou coas seguintes persoas: Jutta Limbach, presidenta do Goethe Institut; Sandra Pralong, experta en comunicación; Simonetta Agnello Hornby, escritora; David Green, presidente da EUNIC (Rede de institutos nacionais de cultura da Unión Europea), antigo Director Xeral do British Council; Eduardo Lourenço, filósofo; Jacques de Decker, escritor, secretario perpetuo da Real Academia de Lingua e Literatura francesas de Bélxica; Jan Sokol, filósofo, antigo Ministro de Educación da República Checa; Jens Christian Grøndahl, escritor, e Tahar Ben Jelloun, escritor.

O Grupo reuniuse en Bruxelas en tres ocasións, en xuño, outubro e decembro de 2007. O informe final foi redactado por Amin Maalouf inspirado nas ideas de todos os membros do Grupo e reflicte o contido dos seus debates.

Europa en 35mm

" Romeo, Julieta y las tinieblas"

DIRECTOR: Jirí Weiss

REPARTO: Ivan Mistrík, Daniela Smutná, Jirina Sejbalová.

Inclué un libreto de 16 páxinas con fotos, comentarios da rodaxe, etc.. SINOPSE: Jirí Weiss dirixe esta conmovedora versión da mítica historia de "Romeo e Julieta" coa que gañou a Concha de Ouro no Festival Internacional de San Sebastián en 1960. En tempos da II Guerra Mundial, mentres a cidade checoslovaca de Praga atópase ocupada polos nazis, un novo estudante checo atópase accidentalmente cunha fugitiva xudía á a que decide esconder de forma clandestina pondo en perigo a súa vida e a de todos os que lle rodean.

Este titulo atópase dentro da colección "Europa en 35mm" un proxecto videográfico que editará algúns pequenos tesouros do cinema europeo do século XX.

PREMIOS

- Concha de Ouro Festival Internacional Cinematográfico de San Sebastián

- Mellor director, Jirí Weiss, Festival Internacional Cinematográfico de San Sebastiám.

- Mellor guión Festival Internacional Cinematográfico de San Francisco (USA)

- Mellor película Festival Internacional Cinematográfico de Porreta-Terme (Italia)

Ano produción: 1960

B/N 93 mins

***

"La Tierra tiembla"

DIRECTOR: Luchino Visconti

REPARTO: Antonio Acidiacono, Giuseppe Arcidiacono, Giovanni Greco, Nellucia Giammona e Agnese Giammona.

SINOPSE: Unha das obras cumes do neorrealismo italiano que nos transporta durante a época de Mussolini a Acitrezza, un pequeno pobo costeiro siciliano no que vive un pequeno grupo de pescadores que traballan en exclusiva para uns almacenistas. Un día un deles, farto dos abusos aos que son sometidos, rebélase e decide plantar cara aos comerciantes.

Película galardoada co GRAN PREMIO INTERNACIONAL NO IX FESTIVAL DE VENECIA.

Italia. 1948

B/N 160 mins

Negro Leite do Alba

http://negroleitedoalba.blogspot.com/

A UE: un mediador ideal en Honduras

Por Susanne Gratius e Nils-Sjard Schulz

A Unión Europea, como principal doante de axuda ao desenvolvemento con que conta Honduras, podería xogar un papel moito máis relevante e activo na procura dunha saída para a crise que atravesa o país centroamericano. En breve podería quedar libre o posto de mediador en Honduras. Aumenta o descontento co labor da Organización de Estados Americanos (OEA) e do presidente costarriqueño, Óscar Arias, que deseñou o Acordo de San José para conformar un goberno de reconciliación. A pregunta é se a saída ao golpe de estado debe ser unha reconciliación ou se o que está en xogo é a democracia na rexión, moitas veces hipotecada polos pactos entre as elites para crear unha paz ficticia. Un candidato ideal para promover a institucionalidade democrática sería a Unión Europea, cun papel destacado de España como principal socio latinoamericano.

Sería unha oportunidade para retomar o histórico rol da UE en Centroamérica e de facer valer a súa influencia como doante en Honduras, país ao que en 2006 destinou 173 millóns de dólares (uns 121 millóns de euros), unha cantidade nada desdeñable na segunda nación máis pobre de América Latina. é certo que a Unión conxelou os seus fondos e os seus contactos diplomáticos, pero nin se produciu ningunha resposta política europea nin unha condena clara tanto do golpe de estado como das aparentes violacións dos dereitos humanos do ilexítimo goberno de Micheletti.

O conflito centroamericano nos 80 deu lugar ao proceso de San José -as conferencias entre Centroamérica, a UE e o Grupo de Contadora (Colombia, México, Panamá e Venezuela)- que inaugurou unha intensa relación entre Europa e o conxunto de América Latina. A mediación da Unión nesta zona, o seu firme apoio á paz e o deseño dunha política neutral segue sendo considerando como un dos poucos exemplos dunha exitosa actuación conxunta de Europa. No caso de Honduras, a política europea traduciuse na Declaración de Estocolmo, que guiou a reconstrución e transformación do país despois do furacán Mitch en 1998. Enfocada no desenvolvemento humano e a consolidación democrática, foi impulsada por Alemaña, España e Suecia, e supuxo o pistoletazo de saída para a coordinación da axuda baixo un ambicioso paraugas de metas políticas, sociais e económicas. Vendo esta longa traxectoria, como se pode explicar que a UE non tome cartas no asunto e só se limite a apoiar os esforzos doutros actores que achegan pouco ao reforzo da institucionalidad?

A pesar de que Fonduras non ten gran relevancia para a UE, recibiu moita axuda durante bastante tempo, aínda que parece que esta non contribuíu nin a desenvolver nin a estabilizar o país centroamericano. Suecia, que actualmente preside a UE, foi un dos principais doantes de América Central. A finais de 2010, Honduras e Nicaragua xa non contarán coa cooperación sueca nin coa súa excelente interlocución política. España está a empezar a substituír ao país nórdico como principal doante europeo e, con menor clarividencia, como socio político. No primeiro semestre de 2010, España asumirá a presidencia europea e organizará o próximo Cume entre a UE e América Latina que, entre outros asuntos, prevé a conclusión dun acordo de asociación con Centroamérica. O goberno español ha dado algúns pasos firmes fronte á crise en Honduras. Madrid suxeriu e conseguiu que a UE retirase os seus embaixadores en Tegucigalpa como resposta ao golpe de estado, aínda que nin Estados Unidos nin España atrevéronse a chamalo dese modo.

Non condenar o golpe contra un goberno democraticamente elixido, aínda que Manuel Zelaya tampouco destacase polo seu respecto institucional, crea un perigoso precedente nunha rexión cuxa historia está infestada de intervencións e ameazas militares. Sen dúbida, o panorama complícase pola crispación xerada ao redor do presidente venezolano, Hugo Chávez, que mobilizou desde o principio o seu maquinaría política rexional a favor do deposto presidente e aliado Zelaya. Pero haxa ou non interferido Chávez en Honduras, a intervención do Exército representa un suicidio democrático inaceptable que a UE debería condenar firmemente. Tendo en conta que un 70% dos hondureños son pobres, parte da axuda foi malgastada por unhas elites pouco interesadas na loita contra a pobreza Case trinta anos despois do conflito centroamericano, chegou o momento de reenfocar o camiño de paz e diálogo que a UE emprendeu xunto con Óscar Arias e outros. Os altos niveis de pobreza, a inxustiza social, a violencia diaria e a influencia do narcotráfico nuns Estados cada vez máis débiles sinalan que algo fallou neste proceso que a Unión apoiou mediante o diálogo e recursos masivos.

Tendo en conta que un 70% dos hondureños son pobres, parte da axuda foi malgastada por unhas elites pouco interesadas na loita contra a pobreza. A UE atópase con algunhas barreiras para a súa candidatura. Un problema que se repite en moitas outras crises é a diversidade de posicións no seo da Unión. Até agora, Francia, xunto a Brasil, foi o único país europeo que condenou claramente o golpe e pediu a restitución de Zelaya no poder. Alemaña non dixo nada. Cabe lembrar que o proceso de San José baseouse no consenso do tándem Alemaña-Francia que hoxe é moito menos visible. Isto, xunto á reducida influencia que exerce España na Europa dos 27, limita as posibilidades dunha actuación común. Negociar unha saída do labirinto hondureño é complicado. Nestes momentos, o retorno pacífico de Zelaya parece imposible e o seu terquedad non axuda. O actual Goberno non parece disposto a renunciar e tampouco xorde un terceiro actor que poida ofrecer unha saída. Deste xeito, os dous implicados están condenados a negociar unha solución no marco do Acordo de San José, recentemente apoiada polo Exército. A alternativa sería o imperio da inercia, é dicir, aceptar a situación de facto até as próximas eleccións presidenciais previstas para o 29 de novembro.

Este intermedio é breve pero decisivo. Sería unha mensaxe equivocada se EE UU e a UE chegasen a recoñecer o novo Executivo, porque os militares de calquera país latinoamericano sentirían chamados a intervir contra gobernos electos que consideran politicamente inoportunos. Sen dúbida, a recente visita oficial a Honduras de varios senadores republicanos estadounidenses abre graves interrogantes sobre a capacidade da Administración Obama de intervir no conflito. Neste sentido, Honduras ofrece unha excelente oportunidade para reafirmar aqueles valores que a UE ofreceu e que serviron para pór en marcha un proceso de paz que conduciu aos acordos Esquipulas I e II. Xunto cos seus socios latinoamericanos, a Unión Europea debería construír un Esquipulas III para emprender as reformas estruturais pendentes e reforzar as institucións. A crise no país centroamericano é emblemática para sinalar os graves problemas dunha subregión (coa excepción de Costa Rica) que non soubo construír sociedades postconflicto sustentables, senón que transformou as guerras políticas nunha espiral de violencia xeneralizada froito dunhas estruturas políticas, sociais e económicas moi débiles. Sendo a UE o seu principal doante, Fonduras e a súa vulnerable democracia é tamén o seu fracaso.

Tirado de: http://www.fp-es.org/la-ue-un-mediador-ideal-en-honduras

Chegou o momento da Historia para Europa

Por Timothy Garton Ash

O último ano foi testemuña da morte de tres pensadores europeos extraordinarios, que asumiron un profundo compromiso coa vida pública da súa época. Os libros que publicaron sobre historia, filosofía, socioloxía e política encherían varios andeis. En momentos cruciais, no 1956, 1968, 1989, o seu compromiso político axudou a construír a historia de Europa. Cada un deles tiña unha mente que era unha marabilla observar en acción, pero tamén unha personalidade rica, complexa e vital. Ademais de sentir a dor da súa perda, creo que a súa desaparición ten un significado máis amplo.

Con eles, desaparece a última cohorte de europeos que se formaron cos horrores da Segunda Guerra Mundial e a posguerra en Centroeuropa. Unhas persoas que entendían nas súas entrañas por que necesitamos unha Europa de liberdades e leis, porque, de adolescentes e mozos, foron testemuñas de todo o contrario. Agora, nós, os fillos dunha época máis afortunada, debemos soster esa Europa sen o impulso elemental que nace da experiencia persoal. Non é que falasen a miúdo nin de bo grao dos seus encontros xuvenís co mal. Máis ben ao revés. Facíano con pouca frecuencia e de mala gaña. De xeito que hai algunhas cousas, entre elas seguramente os peores horrores, que nunca saberemos... e que non temos dereito a saber. Sen embargo, nos seus últimos anos, si nos deixaron, en fragmentos autobiográficos e anacos de conversación, algúns atisbos do inferno do que naceu a Europa actual.

Quen viviu o peor foi o que deixou menos testemuño. Só en breves pasaxes e en conversacións infrecuentes con amigos próximos falou Bronislaw Geremek-historiador medieval convertido en asesor de Solidariedade e ministro de Exteriores de Polonia, que morreu nun accidente de automóbil o verán pasado - sobre a vida e a morte que presenciara de neno no gueto de Varsovia. "Pechei esa caixa con chave", dixo nunha ocasión, cando un entrevistador benintencionado llo preguntou. Nunha longa conversación autobiográfica, publicada en polaco hai un par de anos, Leszek Kolakowski-filósofo, historiador das ideas, analista, crítico e coautor do desmantelamento do comunismo, que morreu en Oxford a semana pasada -lembraba a súa experiencia da guerra na Polonia ocupada. Como o enviaran a traballar, a facer xoguetes de madeira, cando tiña 15 anos. Como, despois de que os ocupantes alemáns pechasen as escolas, educouse a si mesmo lendo nunha biblioteca medio saqueado. (Contaba, en broma, que da enciclopedia sabía todo da A, a D e a E, pero nada da B e a C, porque os campesiños locais colleran eses volumes para encender lume).

Relataba como viu cos seus propios ollos os cabaliños que seguiu funcionando na praza Krasinski de Varsovia mentres alí preto ardía o gueto e "no aire flotaban anacos carbonizados de roupa" (unha escena inmortalizada por Czeslaw Milosz no seu poema Campo dei Fiori). Como, cando vía un avión baixo, tiña a sensación instintiva - incluso cando era anciá e vivía en Inglaterra - de que en calquera momento ía a empezar a guindar bombas. E como os ocupantes alemáns de Varsovia detiveron e asasinaron ao seu pai no 1943. Curiosamente, foi o reticente e discreto alemán do norte Ralf Dahrendorf - o pensador social, político e educador xermano-británico, que morreu o mes pasado - quen deixou un testemuño máis amplo sobre eses anos en Europa.

O seu pai, un político socialdemócrata, foi detido pola súa participación no plan do 20 de xullo de 1944 para atentar contra Hitler e a duras penas conseguiu salvar a vida. Aos 15 anos, Dahrendorf incorporouse cuns compañeiros de colexio a un movemento de resistencia antinazi e foi detido pola Gestapo. (Os conspiradores, que eran moi estudosos, escribíanse mensaxes uns a outros en latín, coa idea de que os matons da policía secreta non poderían leros, pero a Gestapo atopou unha solución fácil: detiveron ao profesor de latín). Anos despois lembraba que aqueles 10 días de prisión incomunicada espertaron nel ese "anhelo case claustrofóbico de liberdade, esa resistencia instintiva a verme encerrado, polo poder persoal dos individuos ou polo poder anónimo das organizacións" que sería durante toda a súa vida a base da súa paixón pola liberdade.

Nunhas memorias escritas en alemán e tituladas Über Grenzen (que significa ao mesmo tempo "a través das fronteiras "e "sobre as fronteiras"), ofrece a visión inesquecible dun campo de prisioneiros da Gestapo a través dos ollos dun mozo de 15 anos. Nunha ocasión, aliñaron aos presos para que presenciasen a execución dun deles por roubar 200 gramos de margarina. Colgaron ao home, escribe Dahrendorf, "dunha forma terriblemente cruel e tivemos que contemplar a longa agonía". Aqueles tres mozos de talento excepcional podían moi facilmente acabar asasinados, botados á pira da tola autodestrución de Europa, como acabaron moitos dos seus amigos e familiares. Pero lograron seguir adiante, cunha vida longa e plena na que crearon unha obra de valor duradeiro.

Cada un deles contribuíu, con intelixencia, claridade, valor e sentido do humor, á Europa libre na que hoxe vivimos. Non crean que os tres profesores pensaban o mesmo da Unión Europea. Nin moito menos. Geremek era un auténtico entusiasta do proxecto de integración de Europa. Nunca esquecerei unha ocasión na que Bronek (como lle chamaban os seus amigos) virouse cara min nun corredor do Parlamento polaco e dixome: "Para min, Europa é unha especie de esencia platónica". Cría tanto no ideal coma na realidade. E acabou a súa vida como membro do Parlamento Europeo. Dahrendorf era sen dúbida o que no Reino Unido chamamos un "proeuropeo" e fora comisario, pero nos seus últimos anos empezou a criticar bastante como estaba evolucionando a UE. A súa Europa sempre foi unha Europa de liberdade, e esa era o criterio co que medía a Unión. Kolakowski era francamente escéptico ante o que consideraba tendencias homoxeneizantes do proxecto da UE. Aínda que recoñecía as claras vantaxes da Unión, tiña medo de que saísen perdendo a identidade nacional e a diversidade cultural. En moitas conversacións vespertinas en Oxford, adoitaba tomarme o pelo polo meu entusiasmo europeísta. O seu escepticismo podería atribuírse aos seus case 40 anos de residencia nas Illas Británicas, non sendo que non creo que o Reino Unido exercese nunca unha gran influencia sobre el. Pero si cría, cunha convicción apaixonada, que Europa central, desterrada tras o Muro de Berlín, debía incorporarse á gran familia da Europa libre, e contribuíu a esa fin, tanto co seu desmantelamento intelectual do comunismo como co seu pensamento estratéxico sobre como saír del.

Cando falamos de Europa, non estamos falando das institucións concretas de Bruxelas. Falamos da totalidade dun sistema legal, político e económico, unha forma de sociedade, un espírito ético, un compromiso, que, a través dunhas nacións europeas distintas, sitúan a dignidade e a liberdade individual do ser humano en primeiro lugar, no último e no centro. Esa é a Europa na que os tres crían e pola que loitaron. A miña conclusión é sinxela, aínda que nada fácil de trasladar á práctica. Na medida en que xa non podemos depender dos recordos persoais, nin sequera dos contactos directos coa última das xeracións da guerra, necesitamos que nas nosas escolas se ensine máis e mellor historia. Unha Historia para todos. Unha Historia que, para que resulte próxima, debe recorrer a experiencias humanas individuais. Un bo profesor podería empezar con estas tres: as de Bronek, Leszek e Ralf.

Lugares da memoria histórica de Europa

Por Simone Veil

.

Dentro de non moitos anos desapareceremos quen sufrimos a deportación aos campos de exterminio nazi. En Francia, creo que quedamos uns cantos centenares, pouco máis de 200 ou 300. Cando desaparezamos, haberá que atopar quen manteña esta memoria. Para min a deportación é unha obsesión permanente e ela contribúe á miña reflexión sobre a política, a sociedade e a vida en xeral; tamén sobre a solidariedade. Quen a sufrimos necesitamos falar diso, aínda que nada máis sexa para exorcizar esta terrible experiencia e evitar que se repitan os erros que conduciron a aquela traxedia. Lémbrese que cando os deportados volvemos ás nosas casas, tivemos que loitar para reconstruír a nosa vida, para crear ou volver crear un marco familiar.

En Francia 75.000 xudeus foron deportados; volveron 2.500. Hoxe, somos só uns cantos centenares; quédanos moi pouco tempo para transmitir a nosa memoria. Os historiadores deben ter en conta o relato persoal de quen fomos testemuñas porque non se dispón de elementos tan valiosos de información. Sorpréndeme que, desde hai poucos anos, o interese dos historiadores e dos escritores por coñecer as múltiples facetas da deportación dos xudeus foise ampliando máis aló dos países máis coñecidos, como é o caso de Alemaña, a outros, como Polonia e Ucraína, onde os xudeus foron detidos e asasinados antes de que se lles enviasen aos campos de concentración. As múltiples investigacións realizadas nos últimos anos e o testemuño escrito por moitos deportados confirman como aos xudeus chegados de toda a Europa ocupada enviábaselles directamente á cámara de gas e como se exterminaba deste xeito tan expeditivo aos nenos de menos de 15 anos e a moitos adultos de máis de 40 anos. Pero non eran os únicos. Recordo moi ben que, en maio e en xuño de 1944, 400.000 húngaros chegados directamente de Hungría foron obrigados polas SS a prolongar as ramplas que chegaban até os crematorios e a maioría, sen distinción de idade, sufriron aquela morte. Uns meses máis tarde, o 18 de xaneiro de 1945, cando o Exército Vermello achegábase a Auschwitz, os deportados, como eu mesma, como a miña nai e a miña irmá, saímos a pé e camiñamos durante máis de 70 quilómetros, no medio dun frío intensísimo. Moitos morreron de frío e de fatiga. Despois duns cantos días, fomos obrigados a montar en vagóns completamente abertos e así, desde a pequena cidade de Glavich, atravesamos unha gran parte de Alemaña, até chegar a Bergen-Belsen. Pero Auschwitz-Birkenau e Bergen-Belsen non eran os únicos lugares onde foron exterminados os xudeus. Houbo outros moitos campos de concentración nos que se gaseaba ás persoas inmediatamente. Existiron outros moitos pequenos campos de concentración, máis descoñecidos ou esquecidos, nos que 10 ou 15 persoas encargábanse de exterminar axiña que como chegaban. Houbo moitos exterminios que se fixeron in situ e esoutros exterminios, con moita frecuencia, ocultáronse.

Pasaron 60 anos durante os cales os acontecementos nos depararon moitas sorpresas e fixéronnos afrontar interrogantes que non imaxinaramos. Auschwitz, o maior campo de exterminio, o único no que se conservan pegadas visibles do exterminio, foi declarado Patrimonio da Humanidade pola UNESCO. Pero, ademais, exponse a conservación do propio sitio, das barracas, dos obxectos persoais das vítimas. Hoxe día é necesario que a Unión Europea decida renovalo para frear a súa destrución debido ao turismo de masas e ás condicións climáticas da rexión. Seica sexa necesario crear un Museo do Exterminio en Birkenau, onde se teñan en conta non só Auschwitz, senón tamén unha serie de lugares onde se fixeron exterminios e son menos coñecidos.

Pasaron os anos. A partir dos anos 50, aos poucos, foise conformando a unidade de Europa sobre a base da reconciliación, grazas ao esforzo inicial de persoas como Robert Schuman. Hoxe temos grandes perspectivas para reforzar todos xuntos o proceso de unidade. O Tratado de Lisboa non está lonxe. Con el van cambiar moitas cousas e en particular vai converter ao Parlamento Europeo nun órgano supremo. Pero debemos facelo con moita rapidez porque, se esperamos demasiado, non se logrará. Hoxe cabe esperar que de aquí a outubro o Tratado de Lisboa sexa finalmente ratificado e se leve inmediatamente á práctica. Finalmente, paréceme importante sinalar até que punto é importante o traballo que se está realizando en España neste sentido, con iniciativas como as levadas a cabo pola Fundación Academia Europea de Yuste, que se esforzan por organizar actividades de grande envergadura, coma o seminario doutoral en estudos europeos centrado nas Memorias e Lugares de Memoria de Europa, dirixidas á mocidade europea co ánimo de comprometerlles no proceso de construción europeo, que é a nosa gran esperanza.

El Pais - 09.07.09

Nota de Prensa da UIMP sobre o Seminario "Identidade Europea".

El curso Identidad europea, ciudadanía y globalización contará con la participación del ex presidente del senado italiano Marcello Pera

POLÍTICOS, ESCRITORES Y PERIODISTAS REFLEXIONARÁN EN VALENCIA SOBRE LA IDENTIDAD CULTURAL EUROPEA

(Valencia. 06.07.2009)- Han pasado dieciséis años desde que, con la entrada en vigor del Tratado de la Unión europea, se estableció la Unión Europea como organismo supranacional, a la vez que intergubernamental, que continuara la labor de cohesión que ya desarrollaban las Comunidades Europeas.
Sin embargo, la pluralidad religiosa, lingüística y cultural de sus veintisiete estados miembros, acrecentada por el fenómeno de la globalización y la fuerte inmigración, ha ido difuminando la idea de una conciencia europea, lo que puede explicar, quizás, el hecho de que el índice de participación en las últimas elecciones al Parlamento Europeo haya sido el más bajo de su historia (43,09%).
Del 8 al 10 de julio, un nutrido grupo de expertos procedentes de la política, el periodismo y la literatura reflexionarán sobre el concepto que actualmente se tiene de Europa, después de todos los cambios geopolíticos y económicos que se han producido tras el nacimiento de la UE. Será en la sede de la Universidad Internacional Menéndez Pelayo de Valencia, que, en colaboración con la conselleria de Inmigración y Ciudadanía de la Generalitat Valenciana y la delegación de Cultura del Ayuntamiento de Valencia, ha organizado el seminario Identidad europea, ciudadanía y globalización,
El curso está codirigido por la la filósofa y miembro del Consell Valencià de Cultura Rosa María Rodríguez Magda; el jefe de redacción de la revista Debats, Josep Carles Laínez y el politólogo, Alexandre del Valle.
Según Rodríguez Magda, el objetivo del seminario es interrogarse sobre lo que constituye la identidad cultural europea, y ello implica responder a las cuestiones: ¿hasta qué punto es determinante nuestro pasado greco-latino?, ¿qué lugar ocupan la tradición cristiana y la laicidad? ¿cuáles son los valores democráticos universales frente al relativismo multiculturalista? ¿cómo gestionar la diversidad ante el resurgir de los fundamentalismos? “No asumir una postura implica reducir a Europa a ser un mero continente sin contenido”.

Crisitiandad en Europa

Uno de los expertos invitados a participar en el seminario es el filósofo y político Marcello Pera, quien presidió el Senado italiano de 2001 a 2006., durante el segundo mandato de Berlusconi.
En 2004, Pera publicó Senza Radici (Sin raíces), en colaboración con Benedicto XVI- entonces todavía cardenal Ratzinger- , donde reivindicaba el origen cristiano de ideas como la igualdad o la dignidad de la persona y atribuía al relativismo que atenaza Europa la incapacidad de reconocer su identidad y defenderse de los males que la acechan, como el fundamentalismo y el terrorismo, a la vez que abogaba por la unión entre política y religión.
Pera, que se confiesa agnóstico, incide en la crisis espiritual de Europa en su ensayo Perché dobbiamo dirci cristiani (Por qué debemos llamarnos cristianos, 2008), una revisión del liberalismo cuyo prólogo firma el Papa y donde defiende que el Cristianismo ha de ser la base de la comunidad moral del continente.
Marcello Pera estará el 8 de julio en el Palau de Pineda de Valencia para disertar sobre Europa y la cristiandad.

Europa y Oriente Medio

Entrando de lleno en la problemática de la identidad cultural europea, desde una perspectiva global, se encuentra la tesis defendida por la escritora británica de origen egipcio Bat Ye´Or, que también participará en el seminario para hablar sobre las relaciones entre Oriente Medio y Europa.
Bat Ye´Or, pseudónimo de la escritora judía Giselle Littman, es conocida, entre otras cosas, por haber acuñado el término Eurabia, para referirse a una teoría geopolítica que augura una Europa en la que la cultura dominante ya no será occidental, sino islámica, y en la que la inmigración habrá multiplicado el número de adeptos musulmanes. Asimismo, Ye´Or ha conseguido reconocimiento mundial como pionera en el estudio de los dhimmis y de la Jihad.
Otra de las voces internacionales en el curso será la del profesor de Historia Moderna en la Universidad de Cassino y vicepresidente del Consiglio Nazionalle delle Ricerche, Roberto de Mattei, quien se ocupará de Europa: confines y raíces.

La cercanía del periodista

Conseguir la aportación crítica de alguien que sido testigo directo de acontecimientos importantes en la evolución de la Unión Europea y ha conocido de cerca las diferentes sociedades que la integran, así como la visión que de ella se tiene en otros continentes, ha sido la intención de los organizadores del curso al invitar a Alfonso Rojo, director de Periodista Digital y reportero curtido en múltiples conflictos como corresponsal de diferentes medios de comunicación.
Asimismo, otros periodistas y directores de medios examinarán los distintos aspectos que atañen a la pretendida unidad supranacional y supraestatal entre los países europeos en la era de la globalización, como el director de la revista Cuadernos de pensamiento político, Javier Zarzalejos., que se centrará en la Identidad poltica en España, mientras que de La identidad frente al otro se ocupará el redactor jefe de la revista Debats, Josep Carles Laínez.
Por otro lado, el periodista, escritor e historiador hispanoargentino Horacio Vázquez-Rial, autor, entre otros ensayos, de La izquierda reaccionaria (2003), cuestionará la repercusión de la herencia histórica en la construcción de la Europa moderna.

Geopolítica y globalización

Durante estas jornadas también habrá lugar para el debate en la mesa redonda Geopolítica y globalización, que compondrán el titular de derecho constitucional, Alexandre Català; el director del Diario Crítico, Jorge Mestre, y el experto en geoestrategia, Alessandro Morello, coronel de la OTAN, y el director general de Inmigración de la Generalitat Valenciana, Josep María Felip.


(Para entrevistas contactar con la jefa de prensa Nieves Pérez, 963869809, e-mail: nperez@uimp.es )

Seminario en Valencia sobre a identidade europea

7006 Identidad Europea

View more presentations from gomezvalades.

Entrevista de Euronews: Jorge Semprún

Entrevista de Euronews con Jorge Sempún VER AQUI

Entrevista de Euronews: Geert Wilders

Entrevista de Euronews co eurodeputado holandés Geert Wilders VER AQUI

Café Europa

Por Joana Bonet

La Vanguardia - 10.06.09

.

Nunha cunca de café concéntrase moito máis que unha pausa e un estímulo. A súa negritude encerra un sentimento reparador, tamén un tempo que simboliza o inicio dunha xornada, o colofón dun xantar ou o paso das horas mortas. Representa a ilusión de abrir a mente a novas percepcións, de despexar o aturdimiento ou socorrer a destemplanza, sinónimo de desvelo e enerxía. "A ver se quedamos para tomar un café" segue sendo unha boa fórmula para explicitar o desexo dun encontro que implica confidencias, proximidade, sociabilidade, en definitiva. Dá igual que logo sexa un té, unha Coca-Cola ou un sucedáneo en sobre. "Un cafelito", dicimos, cun asomo de tenrura en minúsculas. O importante é pronunciar esa palabra máxica que dá sentido a unha cita e remite á cultura da conversación. Desde a súa entrada na corte de Luís XVI -onde as damas se vestían con roupaxes orientais para gozar do ritual- até o primeiro café florentino aberto ao público, a bebida se instalou nos salóns con espellos e mesas de mármore que se converteron, coa Revolución Francesa, nun espazo para filosofar e facer faladoiro política e literaria.

.

Eran lugares onde se conspiraba e namorábase, escribíase e denunciábase, intercambiábanse ideas e meditábase en soidade. Cóntao ben Antoni Martí Monterde na súa interesante e documentada Poética do café: "As súas mutacións en faladoiro, en soliloquio ou mesmo en silencio formarían parte da modernidade mesma como modulaciones da voz". Nunha conferencia pronunciada en Amsterdam hai cinco anos, titulada "Unha idea de Europa", George Steiner facía unha afirmación aparentemente frívola: "Mentres haxa cafés, a idea de Europa terá contido". E ante a gran abstención e o autismo electoral destes últimos comicios -un 43,1% votou, o que significa que un 56,9% non o fixo, superando o mínimo histórico do 2004-, pregúntome que ocorreu co gran café de Europa. Desde o noisette de Les Deux Magots, o maquillato do Pedrocchi de Padua ou o melangé vienés acompañado polos buchteln do Hawelka, o café foi a gran ágora do pensamento e a vida mundana do Vello Continente. Acomodouse a burguesía nas súas baldosas de damero, vendo o seu reflexo no cristal mentres quitaba o abrigo ou lía o xornal. A historia de Europa está cosida de cafés decimonónicos e modernistas que acolleron as vangardas: o Florian de Venecia, onde Giacomo Casanova seducía aos seus amantes e Proust tomaba alento; a mesa do Flore, onde Sartre escribía os seus tratados sobre existencialismo, ou o Antico Caffè Greco de Roma -considerado o embigo do mundo-, que coas súas merendas iluminou a lord Byron, Schopenhauer, Wagner, Henry James ou Leopardi, ademais dos españois Fortuny ou Rosales.

.

Pero hoxe xa non son ningún club do espírito e os camareiros non levan paxarela; só chámante polo teu nome, pero de forma impostada, en Starbucks. A xente se relaciona máis nos ximnasios, nos avións e nas barbarías que nos cafés. Europa, cada vez máis desenamorada de si mesma, está poboada de espazos antisociais e azoutada por ventos pragmáticos e resolutivos. A socialización ten lugar en internet, fronte á hixiénica soidade da pantalla. Sen volutas de fume nin poemas escritos en servilletas, e con soadas cafetarías sepultadas polo ladrillo como o Canaletes ou o Zúric, a Europa do outlet e do top manta, do locutorio e do cibercafé, elixe a seguridade en detrimento de a experiencia. No entanto, entre robustas columnas e cafés crème, renacen os verdes no Vello Continente. E, das cinzas do tan deostado Maio do 68, Danny o Roxo -segundo Libération, o único que falou de Europa no canto de recorrer á pequena liorta localista- desempoa a vella utopía descafeinada.

Europa e o pensamento caníbal

Por Óscar Elía Mañú

Na Europa que se prepara para elixir un novo Parlamento Europeo, as crises amoréanse unha tras outra. A económica é só unha delas, non é a máis importante nin a de maior alcance histórico. De entre as demais, destaca pola súa crueza a demográfica: de cumprirse as predicións, dentro de cincuenta anos haberá menos europeos -oitenta millóns menos- e os que queden serán máis vellos. Paralelamente, a poboación de orixe islámica no continente aumentará progresivamente, e algúns estudos falan dun 30 ou un 50% do total a finais de século XXI. Entre unha cousa e outra, Europa a final de século pouco ou nada terá que ver coa do noso pasado histórico ou o noso presente social. Máis aló de predicións, os problemas danse xa hoxe: interiormente, aumenta a inseguridade ou crime organizado; economicamente Europa é pouco competitiva ante Estados Unidos ou China; a hipertrofia burocrática e administrativa sobre a persoa é xa característica europea; e as institucións e a clase política atópanse máis afastadas que nunca dos seus cidadáns, pero nunca como até agora isto parece importar menos. Nin Schuman nin Monet pensaron nunca en algo parecido ao que é a Europa institucional actual. No exterior, os europeos son incapaces de proporse xa un obxectivo e unha misión, desentendense do mundo, e oscilan entre o apaciguamento, o illacionismo e a realpolitik no peor sentido do termo.

.

Acosados de novo nas súas fronteiras polo xigante ruso, incapaces de comprometerse coa democracia en Asia e Oriente Medio, África ou Iberoamérica, asisten impasibles ante cambios xeoestratégico dos que non queren participar, e nos que aspiran a quedar á marxe esperando que os perigos pasen de longo. Certamente, Europa atopouse noutras ocasións ao bordo do abismo; a súa historia consistiu precisamente en asomarse unha e outra vez a el.

.

Que é o que cambiou? O que caracteriza á cultura europea actual é o sentimento de autoodio que se instalou en todas as súas manifestacións: nos medios de comunicación, a literatura, a arte, o ensino, a política. Nunca como até agora os europeos rexeitaron con maior agresividade a súa propia herdanza cultural, e nunca como agora as institucións se volveron contra os seus propios fundamentos morais ou antropolóxicos. A este autoodio cultural sumar outro non menos perigoso: o rexeitamento obsesivo á historia e ao pasado europeo, até o punto de facelo causa de todos os males deste mundo, desde guerras civís, catástrofes naturais ou fames negras. Este dobre rexeitamento europeo -da súa cultura, da súa historia- ten as súas consecuencias. A democracia europea aséntase sobre uns principios compartidos de diversa orixe -grega, romano, xudeo-cristián-, asentados durante séculos de historia. A partir deles, a civilización europea progresou como ningunha, irradiando este progreso a outros continentes e rexións do mundo, achegando progreso económico, científico e institucional.

.

Pero de forma suicida, os principios do éxito son negados polos seus beneficiarios actuais: o relativismo, a conciencia de que todo dá igual, vale o mesmo, e é intercambiable, corroe o interior de Europa e paralízaa no exterior. Relativismo que ten unha lóxica propia, colle forza, vólvese agresivo e acaba perseguindo e fagocitando calquera pensamento forte, calquera metafísica ou fonte moral ou ética. é neste aspecto onde a pregunta sobre o futuro da civilización europea, propia de filósofos, historiadores ou estrategos, tórnase en pregunta apremiante sobre as nosas liberdades. Este relativismo moral e intelectual, convertido en nihilismo salvaxe, deixa de ser un pensamento débil para converterse nun pensamento caníbal, que fagocita ferozmente o andamiaxe cultural e histórico que sostén a democracia europea.

.

Hoxe, as elites culturais e políticas europeas están a baleirar violentamente Europa de crenzas e principios. Alegremente, en nome da tolerancia e a democracia, están a arrasar intelectual e moralmente o continente como nunca se fixo antes. Non sairá gratis, porque hai unha regra de ferro da socioloxía e na historia: cando uns principios sociais desaparecen, outros ocupan o seu lugar e constrúen o seu propio aparello institucional e político. Se cambian as crenzas dos europeos, cambiarán as súas institucións políticas. De seguir o canibalismo cultural europeo, o baleiro moral e intelectual, será ocupado por outros cos principios máis claros e con maior convicción neles. E cada vez máis a cultura islámica convértese no candidato con máis posibilidades, pola súa fortaleza demográfica e a súa fortaleza ideolóxica e moral. Quizais os islamitas, coa clarividencia habitual de quen non ten présas e observa o futuro con optimismo, sexan quen mellor o expresaron. Nun debate celebrado en Roma hai xa algúns anos, un deles avisou ao seu interlocutor cristián cun típico refrán árabe: "gañarémosvos coas vosas leis, pero vos gobernaremos coas nosas". O que non engadiu é que para iso contaban coa inestimable axuda do pensamento caníbal europeo.

Ti que ves sendo?...

http://euprofiler.eu/

Mulleres decisoras en Galiza, na UE e no mundo. Mulleres decisivas realmente?

Por Ana Miranda

.
A muller pública inspírame máis respeito que o home público
(Haykus, Mario Benedetti)

Pertenzo a unha xeración de mulleres de menos de 40 anos, que tiveron moitas máis oportunidades que as súas nais, máis formadas e cunha cualificación idéntica ou superior á masculina -non en van as estadísticas suliñan que existe maior suceso femenino na educación universitaria-, que tropezan cunha barreira invisible para acceder a postos de responsabilidade, e que, a idéntica formación, atopan sutiles obstáculos para liderar, valados que impiden pasar as fronteiras dos lugares de decisión de poder. Esto sucede no mundo empresarial, social, educativo, social, e por suposto, no político. É necesario insistir na idea que o sistema legal que aconsella presenza proporcional ou cuotas, ten que ser ademais acompañado dun voluntarismo, de perda de medos, de prexuízos, como aqueles "non, ela non vai ter tempo, que ten fillos, ou ela non ten man dura para tomar esta decisión". Prexuízos acomodados e intencionados herdados doutra época. Non é tanto o feito de ocupar as esferas do poder, senon de ter o dereito de accceder a elas en igualdade, logo xa vai na decisión persoal de cada muller, pero o sistema deberia garantir o dereito, para que un dia, pola sua valia, poidamos, como en Irlanda, e con normalidade, ter unha Presidenta da Xunta, dun clube de fútbol, ou que máis sindicatos, xornais, empresas ou multinacionales galegas sexan dirixidos por mulleres.

Dende o prisma político internacional, aplicado á política galega, existe discriminación, estamos as mulleres da política galega, en porcentaxes inferiores ou superiores de representatividade co resto do mundo?.

"Na política internacional, existe unha escasísima representación de mulleres, tanto en Europa, como no resto do mundo"A Convención das Nacións Unidas sobre a eliminación de todas as formas de discriminación contra a muller (CEDAW) de 1979, recolle que os paises asinantes eliminen as formas de discriminación contra as mulleres na vida política en pública. Na política internacional, existe unha escasísima representación de mulleres, tanto en Europa, como no resto do mundo. Dende que foi recoñecido o dereito ao sufraxio pasivo en 1788 nos Estados Unidos, seguido de Nova Zelanda, Australia, Finlandia e Noruega, xa no curso do século pasado, ainda en 2006, este dereito foi recoñecido en Kuwait, por exemplo.As cifras son elocuentes: dos 191 Estados Membros da ONU, só hai 7 Xefas de Estado e 8 Xefas de Goberno. No eido parlamentar, de arredor de 44.000 parlamentarios-as en todo o mundo, só 7195 son mulleres, polo tanto, un 16,4% (10% hai unha década). Destacan nas cifras máis altas en representatividade, os paises escandinavos co 40%, seguidos dos paises norte e sudamericanos, co 19,6% e Europa, co 16,9%, seguidos de Africa Subsaariana e Asia, cunha porcentaxe equivalente á europea, Oceania cun 12% e na fin, os paises árabes, nos que só hai un 8,3% de mulleres deputadas. No conxunto da media comunitaria, a porcentaxe media non chega ao 24%, polo que tampouco na Unión Europea, chégase á media que se considera "aceitable" para que as mulleres teñamos influencia decisoria e significativa sobre as decisións políticas".

No actual Parlamento Europeo, a repartición actual de escanos na lexislatura 2004-2009, dun total de 785 MPE, só hai 237 mulleres, o que representa un 30, 2% do total. Hai casos como Chipre ou Malta que nen sequera teñen unha soa eurodeputada. O grupo que máis se aproxima á paridade, é precisamente o grupo ao que pertenceu o BNG na lexislatura 1999-2004, con 20 eurodeputadas e 22 eurodeputados e cunha copresidenta muller, a italiana Monica Frassoni. Curiosidades como que na Comisión de Seguridade e Defensa da Eurocámara, só haxa un 15% de mulleres e na Comisión de Dereitos da Muller e Igualdade de Xénero esta porcentaxe acade o 91% de mulleres. Das 24 comisións parlamentarias actuais, permanentes e temporarias, só 6 son presididas por mulleres. Estas porcentaxes, son unha clara mostra do rol de poder que é notablemente inferior no caso das mulleres europarlamentarias europeas. Do conxunto dos tres MPE con residencia en Galiza (un do PP e 2 do PSdG, pois non contariamos aos MPE do PP Carmen Fraga e Millán Mon), só unha é muller, Rosa Miguélez.

A Comisión Europea, recoñece nun informe que sae hoxe a luz, que ainda que hai progresos con mudanzas lexislativas en favor da paridade en diversos Estados membros, as mulleres europeas non estamos non altos postos decisorios en política ou no mundo económico e estamos subrrespresentadas nas esferas do poder. Os Parlamentos dos Estados membros, só contan cun 24% de parlamentarias, frente a un 16% de fai unha década, e só un 24% de Ministras. Os Consellos de Administración da maioria das empresas están tinxidos de masculinidade, cun 90% de membros homes. As mulleres representan en Europa o 44% do conxunto de traballadores, máis só un 32% como directivas ou altos cadros técnicos.

En cifras salariales, as mulleres europeas gañan un 15% menos que seus colegas masculinos. Esta discriminación varia de pais a pais, destacando Grecia e Chipre, cunha diferencia dun 25% e estando nas diferencias menores Bélxica cun 7% e Malta cun 4%., e constátase segundo as estadísticas realizadas por Eurostat, que afecta en especial a mulleres novas, e que vai disminuíndose cos anos.

Son os partidos políticos, os que deben garantir a presenza da paridade. No caso do BNG, varios avances foron dándose nos últimos tempos, máis compre seguir tendo mais presenza femenina a todos os niveis decisorios. Ainda que no Parlamento galego, o BNG ten a porcentaxe máis achegada á media de parlamentarias no resto da UE, cun 38,46% (5 de 13) e no Parlamento galego, de 75 membros, só 26 son parlamentarias, polo que estariamos na media comunitaria recoñecida pola Comisión Europea, pero non nos estándares máis altos que deben ser referencia. Malia a paridade do Goberno galega, malia o aumento de deputadas e presidenta e vicepresidenta da cámara galega, hai un abismo de mulleres políticas en postos decisorios de cabeza, e destaca o feito que si haxa moitas nos segundos postos de decisión política. O caso das eleccións municipais foi a última mostra, só unha de cada dez candidatos aos Concellos, era muller, 102 mullleres encabezando dun total de 945 candidaturas, encabezando o BNG cun total de 46 candidatas frente ás 29 do PP ou as 27 do PSOE. Temos 25 Alcaldesas de 315 Concellos, ou sexa, un 8% da porcentaxe total. A mostra do dito anteriormente, evidencia este feito do segundo nivel de decisión, cun número de Concelleiras que chega ao 30%. Veremos os resultados das eleccións xerais do Parlamento español, en canto á paridade. E tamén o esforzo de paridade que se faga nas eleccións autonómicas e europeas de 2009.

No dia Internacional da Muller 2008, quero adicarlle este artigo, ás heroínas do anonimato que corren cada dia, moitas soas, para atender a seus fillos saindo de traballos frecuentemente precarios, ás aboas e mulleres galegas que ficaron e fican cos netos das fillas e fillos emigrados no mundo, e ás mulleres inmigrantes, dobremente discriminadas. A palabra política é femenina, mais compre feminizala máis, e por eso debemos pedir publicamente igualdade real, na vida, na convivencia, no acceso ao traballo, nas condicións salarias, e no acceso aos postos de decisión todos os dias do ano e de forma incansable.

Oxalá que a miña filla Xulia, de catro anos, ou calquera outra filla, escriba en 2038: Pertenzo a unha xeración de mulleres de menos de 40 anos, que tiveron moitas máis oportunidades que as súas nais, que cobran iguais salarios, e que xa non tropezan cunha barreira invisíbel para acceder a postos de responsabilidade con idéntica formación.

Europa caórdica

E resulta agora, pasado ese medio século, que unha tremenda crisis económica, que algúns prefiren chamar financeira, para disimular, non atopa resposta polìtica unitaria europea na reunión dos 20 en Londres, nin, sobre todo, no día a día da polìtica internacional. Din os devotos que iso proba que non se avanzou coa debida celeridad na construcción polìtica, pero compre preguntar cál é a velocidade ideal e quén a determina. [Foto: Gordon Brown no Cumio do G-20, en Londres o 2 de abril de 2009].

.

Por Fernando Pérez-Barreiro Nolla

.

A Nosa Terra, 02/04/2009

.
E resulta agora, pasado ese medio século, que unha tremenda crisis económica, que algúns prefiren chamar financeira, para disimular, non atopa resposta polìtica unitaria europea na reunión dos 20 en Londres, nin, sobre todo, no día a día da polìtica internacional. Din os devotos que iso proba que non se avanzou coa debida celeridad na construcción polìtica, pero compre preguntar cál é a velocidade ideal e quén a determina. [Foto: Gordon Brown no Cumio do G-20, en Londres o 2 de abril de 2009]. Máis de medio século leva a Europa da unidade, dende a Comunidade do Carbón e o Azo ata o alumbramento dubidoso do Tratado de Lisboa, cantando as glorias da idea de Jean Monnet de comezar pola economía e rematar pola polìtica. Da comunidade económica á unión polìtica, e, aínda que non o digan, ao superestado.

.
E resulta agora, pasado ese medio século, que unha tremenda crisis económica, que algúns prefiren chamar financeira, para disimular, non atopa resposta polìtica unitaria europea na reunión dos 20 en Londres, nin, sobre todo, no día a día da polìtica internacional. Din os devotos que iso proba que non se avanzou coa debida celeridad na construcción polìtica, pero compre preguntar cál é a velocidade ideal e quén a determina. O certo é que actitudes como a da chanceler alemá demostran que está voltando ao rego unha Europa reticente ao unitarismo. O diferenciado enfoque das relacións con Rusia e o Leste europeu vai nesa dirección. As economías unidas de Bruxelas non son capaces, no intento de apoiar aos países do Leste de Europa para diminuir a súa dependencia de Moscovo, o que chaman Programa de Asociación có Leste, de atopar nas súas desprovistas arcas diñeiro abondo para superar o que ofrecen os rusos. Falan de 800 millóns de dólares para seis países, mentras Rusia da 6.000 millóns a Belarus e pensa en 5.000 millóns para Ucraína. Decían que comezar pola unidade económica remataría necesariamente na unidade polìtica, e que outra cousa valería tanto como empezar a casa polo tellado. Peo polo menos os tellados abrigan para non mollarse. Armar tellados chamouse sempre en Europa diplomacia. E a cooperación por medios diplomáticos pode contribuír moito a resolver problemas económicos. É certo que houbo diplomacias irresponsables, pero os países europeos xa poderían confiar en controles parlamentarios da polìtica exterior. Un dos claros motivos das polìticas de Merkel e de Sarkozy é a necesidade de responder fronte a un electorado que non vai tardar en manifestarse. Gordon Brown prefire non facer caso a consideracións dese xénero, aínda que millor faría si as atendera.

.
A depresión económica veu confirmar que ainda son necesarios controles polìticos, estatais, da economía. Os gobernos europeos que renunciaron aos instrumentos de política fiscal propios non teñen nada que oferecer aos seus cidadáns. Obama, en troques, pode arriscarse a unha operación audaz, na que xogar o seu capital político, porque Washington e os Estados da Unión teñen recursos políticos propios. Compre perguntar si, por fin, non estaremos albiscando unha volta á política, e na polìtica internacional á diplomacia. É un camiño laborioso, pero a Europa de verdade ten moita experiencia, si acorda a tempo antes de esquecela, para avanzar por ese camiño que é o seu. Fronte ao unitarismo, sempre autoritario, compre recoñecer e cultivar o enfoque que chaman caórdico. O aparente caos resólvese de seu en orden. Hai quen diga que así funciona a Natureza, e así funcionaron as relacións internacionais, con todas as súas grandezas e miserias, deixando á marxe grandiosas filosofías da historia. Nunca, nas situacións caóticas, caiu o poder na rúa, como temía a reacción. Sempre o colle alguén a medio camiño e abre unha nova orde que precisará de outro caos para que a historia non teña fin.

.
Fernando Pérez-Barreiro Nolla é membro do Consello Asesor do Igadi.

Entrevista con Jorge Semprún

Entrevista en Radio Praga con Jorge Semprún

A crise pide a berros unha nova Europa

Por Ulrich Beck

.

No medio das ruínas dunha Europa devastada moral, política e materialmente pola Segunda Guerra Mundial, Winston Churchill deixouse levar polo entusiasmo en 1946: «Se Europa chegase a unirse algunha vez, non habería límites nin á felicidade, nin á prosperidade, nin á gloria das que poderían gozar os seus 400 millóns de habitantes». Hoxe o que nos ameaza é todo o contrario: se Europa se desfixese por culpa da crise económica global, non habería límites ao descontento, á pobreza e á vergoña dos seus políticos e dos seus 500 millóns de habitantes. Hai 20 anos que de maneira inesperada caeron o Muro de Berlín e, a continuación, a URSS e a orde mundial bipolar da Guerra Fría. Agora, o modelo capitalista, é dicir, a idea de que o mercado libre é a solución, cuxo triunfo celebrouse naquel momento, ameaza con caer e arrastrar á UE consigo. O desemprego está a aumentar de maneira exponencial dun extremo ao outro do planeta. Os refachos de malestar social e o sentimento en contra dos inmigrantes están, así mesmo, invadindo Europa.

.

E neste momento, da noite para o día, a pantasma dos estados inviables se cerne sobre o paraíso de prosperidade e seguridade que era a UE. Por todo iso, se a Unión Europea non existise, hoxe teriamos que inventala. Lonxe de representar unha ameaza á soberanía nacional ao comezo do século XXI, a UE é o que fundamentalmente a fai posible. Nesta sociedade de ameazas mundiais que se resisten a solucións nacionais, os estados nación que teñen que conformarse cos seus únicos recursos son impotentes e non teñen capacidade para exercer a súa soberanía. A soberanía concertada da UE proporciona a nacións e cidadáns, a todos sen excepción, a súa única esperanza de vivir en liberdade e en paz. Europa non necesita menos Europa; necesita máis Europa. A crise global demostra que a unión monetaria non pode conseguirse sen unha unión política. Con todo, até agora non existiron nin unha política financeira conxunta, nin unha política industrial conxunta, nin unha política social conxunta, esas políticas que debían terse posto en común para dar unha resposta eficaz á crise.

.

A crise está a pedir a berros unha refundación da UE. Europa representaría entón unha nova realpolitik dentro da acción política nun mundo ameazado e interconectado, onde é necesario substituír a realpolitik dos intereses nacionais pola realpolitik cosmopolita: canto máis europea e máis cosmopolita se volva a nosa política, maior éxito terá a nivel nacional. A disxuntiva está entre máis Europa e nada de Europa. Este imperativo de posibles consecuencias erradas xustifica a esperanza nun mercado en declive: só sobre as sementes dunha solución global conxunta que se sementaron na reunión do G-20, da man da apertura de EEUU ao mundo baixo a presidencia de Obama, poden sentar as bases dunha UE rexuvenecida pola crise.

*Profesor de Socioloxía na Universidade Ludwig-Maximilians de Múnich

Aventura inacabada

Por Camilo Nogueira

Tal como se produciu a meados do século XX, a unidade europea pudo non suceder. Pasada a Segunda Guerra Mundial pudo primar a procura de camiños diverxentes, tal como ocorreu en 1918 e como pasara nas décadas finais do século XIX, nas guerras que precederon e anunciaron a Primeira Guerra Mundial.

Hoube que pór de acordo á Franza en crise e á Alemaña vencida, ainda obxecto de desconfianza. Recuperar a Italia após o trauma fascista. Aproveitar o europeismo de Holanda, Bélxica e Luxemburgo. Agardar a que caira por fin a Europa das colonias ultramariñas. Integrar á distante vencedora Gran Bretaña e as democracias sociais de Escandinavia. Achegar de novo a Austria. Integrar a Irlanda recén independizada e a súa metrópole colonial. Estender a Unión a Estados que permaneceran isolados por causa de ditaduras totalitarias: Grecia, Portugal, o Estado español. Alargala a Polonia, tantas veces repartida entre os imperios viciños, para conviver con Alemaña. Abrir á porta para a República Checa e Eslovaquia, recén arredadas; Hungría, diminuida polos acordos das posguerras; a Estonia, Letonia e Lituania, de volta despois de seren praticamente asimiladas como provincias rusas; Eslovenia, anunciando a esperada presenza na UE dos Estados que formaran parte de Iugoslavia; Malta e o Chipre ainda esgazado entre gregos e turcos. Foi necesario xuntar paises que foran governados por sistemas políticos e sociais confrontados. Turquía pode integrarse e a UE está aberta a calquer outro Estado europeu que cumpra as condicións democráticas e de respeito dos direitos humanos precisas.

As instituicións da Unión consideran tamén a posibilidade dunha asociación coa Federación Rusa, con territorio en Europa e Asia, partillando todo menos as instituicións.No historia de estruturación dos Estados a Unión Europea constitui unha revolución. Uníu Estados que configuraran as súas fronteiras básicamente mediante a guerra e acababan de desangrarse na Grande Guerra dos Trinta Anos (1914-1945). Mantén institucións políticas comúns onde dominara a diverxencia e o enfrentamento. Asume conquistas democráticas e sociais e direitos humanos logrados nos territorios estatais e nacionais, con institucións executivas e lexislativas nacidas desde a vontade directa ou indirectamente expresada dos cidadáns. Frente ao dominio dunha única língua como ideoloxía e como prática estatal, a pluralidade lingüística aséntase como un dos seus valores fundacionais. Pola súa transcendencia a respeito do carácter das instituicións políticas raia á altura da Reforma ou da Revolución Francesa.

Para iso foi necesario superar ideoloxías e preconceitos sobre as institucións políticas firmemente ancorados na historia e no governo dos Estados, conciliar intereses contraditorios, salvar obstáculos tidos por irrenunciábeis.A consciencia da necesidade da Unión non era xeral. Existían visións mui enfrentadas sobre o pasado e o futuro: sobre as causas e as responsabilidades do ocorrido; a posibilidade de superación das guerras fratricidas, recentes e vivas as feridas da catástrofe; o abandono ou a permanencia da estrategia imperialista polos Estados europeus que mantiñan ainda colonias noutros continentes; a conceición do mundo e da sociedade nunha Europa tan dividida en sistemas políticos e económicos enfrentados; as relacións cos EEUU e a URSS. Necesitóuse o paso do tempo para a Unión Europea coller o seu sentido e tomar a consciencia expresa das dificuldades do pretendido e dos avances logrados. Após as guerras fratricidas que a distinguiron e sabendo da experiencia de loitas ideolóxicas e sociais inscritas xa na historia común da humanidade, nacida en plena Guerra Fría e condicionada por ela e polos acontecimentos posteriores (desde a descolonización até a queda do Muro de Berlin e as guerras dos EEUU en Iraque e Afganistán), os fundadores non puderon soñar o conseguido. Hoxe, con 500 millóns de habitantes e sendo a primeira potencia económica mundial, a Unión é o espazo político onde mellor se refliten as conquistas democráticas e sociais e o respeito dos direitos humanos que pertencen a toda a sociedade mundial.

Porén representa ainda unha aventura inacabada.Sempre e máis ainda depois da queda do Muro de Berlin que dividía o planeta, fuxindo de experiencias imperialistas que non pode repetir, a UE ten que devir nunha potencia civil mundial pola paz e solidariedade, superando as tentacións provincianas e vaidosas dos Governos dos Estados membros, que atrancan a presenza da Unión, par de China, India, EEUU, Brasil ou a Federación Rusa, e impeden o uso toda a súa forza democrática na resolución dos problemas mundiais. Unha potencia civil independizada dos EEUU, rexeitanto a política militarista e neoliberal, a conceición dos servizos públicos e o mesianismo mundial dese Estado, sen esquecer nisto elementos económico-culturais impostos na propria Europa por monopolios estadounidenses ante a pasividade dos Governos da Unión. Resultou descorazonador contemplar o espectáculo dos Governos da Unión na última reunión do G20 en Londres, querendo intervir e seren recoñecidos en lugar de apareceren institucionalmente como representantes da primeira potencia económica mundial á que pertencen.Compreendendo un espazo económico sen igual, o orzamento comunitario determinado polos Estados non pasa de 1% do PIB do conxunto da UE, cando o de cada un se sitúa normalmente entre 40% e 50%.

A pouquedade do orzamento non permite atender ás politicas económicas, sociais e territoriais internas e ás necesidades da política internacional, frustrando as demandas e aspiracións dos cidadáns acerca da Unión.O espazo económico sen fronteiras da UE, en grande parte governado polo euro, afortala á sociedade europea na economía mundial, en particular en momentos de crise como o actual ou perante a realidade da mundialización, e obriga a mudar a conceición das políticas e dos espazos económicos, de maneira que a comparación e a regulación e das condicións de traballo xa non se limitan aos territorios estatais senón ao conxunto da Unión (poñamos por caso, antes Galiza a respeito de Cataluña e agora tamén o Estado español en relación con todos os paises do Leste). Frente a esta realidade, a UE non dispón de determinacións de ámbito comunitario que garantan o mantimento das conquistas sociais e o equilibrio económico, deixando que campen libremente os governantes e os poderes do capitalismo neoliberal.Constituindo unha unidade na diversidade, a Unión Europea non recoñece como tais ás nacións sen Estado, como Galiza, Escocia, Gales, Flandes, Cataluña, Euskadi e outras. Sendo por sí mesma a negación do modelo estatal chovinista, a UE depende das decisións de Estados debedores dunha conceición centralizadora e uniformizadora das instituicións políticas. No caso de Galiza, ainda sen contar con un Estado proprio, de maneira que con el se integraría como Dinamarca ou Letonia, de recoñecerse o Estado español como plurinacional a Unión Europea tamén o faria. Igual ocorre coa língua. Claro que neste caso se os galegos deciden por fin que tamén se fala en Portugal ou Brasil e actuando en consecuencia, sen negar as diferenzas, a lingua de Galiza xa sería unha das oficiais. Non así no Estado español.No campo institucional, de mediar a vontade política necesaria o Parlamento Europeu podería adquirir a plena capacidade lexislativa en asuntos transcendentes de carácter internacional, económico ou militar que agora se reservan os Estados através do Consello Europeu, nunha carencia democrática agravada a causa da non aprobación do Proxecto de Tratado Constitucional e do Tratado de Lisboa, que lle dá á Cámara a última palabra nas cuestións da súa competencia.

A análise fica incompleta se non se ten en conta que as eivas da UE non veñen principalmente do seu carácter constitutivo, senón da acción dos Estados. Governados muitos deles por forzas politicas conservadoras ou chovinistas, tendo posicións contraditorias sobre o sentido da construción europea ou utilizando o seu poder de veto en asuntos de importancia, boicotean habitualmente o avance da Unión política. Dominan ademais o espazo de comunicación e os elementos ideolóxicos da política, até o ponto de seren atribuidas ás demais instituicións da UE decisións negativas formuladas por eles mesmos desde o poder do Consello Europeu.Dito todo nun intento de esclarecer os xuizos e desanuviar o horizonte.