SAIR DA EUROFATIGA

Por Miguel Angel Benedicto

Por que a Unión Europea tópase en crise, sumida nun impasse e é ineficaz e inoperante e non actúa de xeito colectivo senón a impulsos cando lle explotan os problemas na cara. Benedicto cre que responder aos problemas do día a día é insuficiente. A ampliación ao leste non foi ben explicada nin tampouco se afrontou a globalización de xeito correcto. Saiba a continuación que debería facer a UE para evitar a parálises e cales son os cambios radicais que conviría aplicar a mediano e longo prazo. Miguel Angel Benedicto é xornalista e consultor especializado en asuntos europeos. Preside a asociación Ideas e Debate. É coautor dos libros "Europa a Debate. Vinte anos despois (1986-2006)" e de "A Maior Operación de Solidariedade da Historia". Dá clases en cursos de posgrao na Universidade Complutense de Madrid e na Universidade Rei Juan Carlos e é licenciado en Dereito, Xornalismo e Ciencias Políticas.

EUROPA ESTÁ EN CRISE, sumida nun impasse, é ineficaz e inoperante e non actúa de xeito colectivo senón a impulsos cando lle explotan os problemas na cara. Levamos máis dun ano, tralos non á Constitución europea nos referendo francés e holandés, escoitando esta cantilena que xera frustración e fatiga nos cidadáns. Con todo, ten o seu parte de verdade porque na Unión Europea os prazos de actuación para resolver os problemas son moi longos e as respostas son lentas ou incompletas: non hai máis que ler as conclusións dos Consellos europeos que non deixan de ser simples desexos ou papel mollado.

FALTA DE INTERESE E DERIVA Existe unha falta interese colectivo e hai unha deriva cara ao inter-gobernamentalismo que ten varias causas. A ampliación da UE non soubo dixerirse nin se acompañou polo necesario cambio institucional, tampouco se afrontou a globalización de xeito correcto. Ademais, o proxecto europeo deixou de ser algo elitista e os cidadáns queren que os seus problemas reciban resposta a nivel supraestatal. Como exemplo temos o reto da inmigración que non pode ser resolto polos Estados membros e pídense solucións a unha Europa que carece das competencias e orzamento suficiente para afrontalo.

REFORMA PROFUNDA DAS INSTITUCIÓNS A saída á crise non pasa só por responder aos problemas do día a día, que volve propugnar o presidente da Comisión Europea, José Manuel Durao Barroso, senón por unha reforma profunda das institucións que lles outorgue a eficacia e operatividade da que carecen. A política das cuestións diarias é unha visión curtoprazista. Así, baixar as tarifas do roaming telefónico ou mellorar os dereitos dos pasaxeiros das liñas aéreas está moi ben pero non soluciona os grandes problemas. Europa necesita responder con visión de futuro a situacións como as dos seus límites fronteirizos ante novas ampliacións, a súa política exterior no mundo, a inmigración ou o fornezo de enerxía, que requiren dunha planificación e un marco de actuación do que actualmente carecemos.

EVITAR A PARÁLISE Os europeos esixen respostas a eses retos e estas só poden vir a través dun minitratado parecido ao proposto polo ministro francés Nicolas Sarkozy ou mediante un cambio institucional radical. A curto prazo, as reformas deben pasar por un compromiso político dos Estados membros que permita, de xeito urxente, a redacción dun pequeno tratado que evite a parálises actual. Nese acordo deberíase incluír o uso das maiorías cualificadas (por exemplo, en materias de Xustiza e Interior) para axilizar tómaa de decisións, unha presidencia estable da UE, un ministro de Exteriores, un presidente da Comisión elixido polo Europarlamento e unha redución drástica do número de comisarios.

CAMBIOS MÁIS RADICAIS A medio e longo prazo, os cambios deberían ser máis radicais: partidos políticos europeos con líderes transnacionais, un Parlamento que asuma o papel de poder lexislativo cun verdadeiro control da Comisión á que poida elixir e pedir responsabilidades e un Consello europeo que pasase a ser unha segunda cámara con representación dos intereses nacionais. O demais non deixan de ser parches que nos somen nunha profunda eurofatiga.