sexta-feira, setembro 24, 2004


O soño de Europa

JOSEP LÓPEZ DE LERMA

Vaia de antemán o meu respecto para todas as lecturas que se fagan sobre a aínda non nata Constitución europea, pero permitiráseme que me interrogue sobre se non estivemos nós mesmos, os que nos puxemos na actual ratoeira dialéctica en o que nos atopamos. É europeo aquel que se manifesta a favor da proposta de tratado? Éo aquel que se opón? Por o que falo de *autotrampa? Fágoo desde o precipicio que supón mollarse ao respecto dunha cuestión tan complexa como é esta proposta de Constitución que potencialmente pode chegar a sélo todo menos a expresión dun acto constituinte fundamentado na soberanía residenciada no cidadán. E o plantexo así pola historia que nos acompaña: depositar nas antigas Comunidades Europeas, hoxe Unión Europea, a esperanza de nos ver recoñecidos como nación diferenciada pola súa lingua en contraposición á secular negativa de o facer o Estado español. fuximos en Europa en non poder resolver unha cuestión digamos interna. Creoo así e así o digo. Cando na transición española e a súa máxima expresión, o texto constituinte de 1978 e o estatutario catalán de 1979 non se resolveu a definitiva ensambladura de Catalunya en España. Nin o estatus político derivado dunha realidade nacional que, séndoo , reclama a diferenza e non paso a homoxeneidade, nin tampouco non o recoñecemento da oficialidade da lingua catalana nun nivel de igualdade real respecto do castelán. Non se vai poder ou sinxelamente non foi posíbel entón. Pero tan innegábel é isto como o feito obxectivo que disolver a autonomía entre dezasete ou situar o "tamén serán oficiais" (o catalán e o castelán) só en Catalunya foi ratificado nas urnas pola maioría da aldea catalán. Non o califico; só o lembro. Mais adiante, a opción europea, intrínseca á traxectoria histórica de Catalunya, terra de marca na súa natureza carolinxia, foi gañando terreo na España dos anos oitenta e o "torno a casa", pronunciado a *Aquisgrà por quen a todos nos representaba, foi finalmente expresión verbal do anceio conquistado. Non nos foi mal o percorrido feito: melloramos en consideración internacional e tamén habemos progresado no ámbito económico e social. Os Pirineos deixaron de ser a raia natural de Europa en África e todos sentímonos orgullosos do paso feito e do éxito logrado, ou en todo caso a minoría opositora há acontecido *rapatànica por argumentalmente insolvente. Se até hoxe todo estivo incenso ante l'altar europeo por celebrar o regreso e as súas positivas consecuencias, por o que agora se abre un debate sobre a convéncea ou non en chante catalana, de ratificar un texto que consolida o Tratado da Unión Europea, tamén bendicido no seu día por todas as forzas políticas deste o noso país? Dísenos que é inaceptábel que non se outorgue ao catalán oficialidade europea e se engade que tampouco non se recoñece Catalunya como nación europea. Pero se a Unión non é outra cousa que o resultado dun tratado subscrito por estados, ,pode o ente europeo situar nun plano de igualdade cos estados as realidades nacionais que non dispoñen da condición de estado e que ademais se atopan incluídas na realidade de cada sido membro? Pode a Unión Europea, na súa Constitución, recoñecer como lingua oficial súa aquelas linguas, como por exemplo o catalán, que non son oficiais en toda a estrutura estatal á cal pertencen? Pódese obter dunha Constitución europea, impulsada polos estados que integran a Unión, aquilo que lle a sido propio, neste caso España, non recoñece ou nega? Os tres interrogantes respóndense con un non. Entón, o erro atópase en querer construír un discurso sobre o Europa das Nacións, contraposto á realidade que a Unión Europea se constrúe por vontade dos estados, e, ademais, a crerse este discurso enganador, póndose así de manifesto que a capacidade de acabar na inutilidade grotesca é infinita. A fuga cara adiante, necia e irresponsábel, falsa na súa formulación, novamente produce frustración ademais da contradición conceptual de militar no europeísmo e votar en contra daquilo que reunirá a todos os europeos ao longo de boa parte deste século. OU isto ou alternativamente, como pasa demasiado a miúdo, ser voluntarios escravos do tacticismo daqueles que nin actúan serenamente nin son xa construtivos pese a dispor do suficiente currículo de goberno a formación á cal pertencen. Fique claro que eu votarei si á Constitución da Unión Europea. Entre outras cousas porque non me atopo entre aquel grupo de xente atípica, impaciente, radical, que vive no seu torre de marfil, que fala de vender o país nunha acusación baseada na utopía, en algo ilusorio, en plantexamentos irrealizábeis, e en algúns xeitos perigosos, a o que facía referencia o deputado Pujol, na súa literalidade, no ultima sesión plenaria do Congreso dos Deputados para defender o voto favorábel á Constitución española vixente, o ano 1978, a mesma que non outorga en Catalunya a consideración de nación nin tampouco non a oficialidade do catalán en calquera parte do Estado, pero que foi confirmada en referendo pola aldea catalán con vontade, creo, de facer camiño sen confundir ninguén.

JOSEP LÓPEZ DE LERMA é avogado e profesor da Facultade de Ciencias Xurídicas e Políticas da Universidade Internacional de Catalunya, e foi Deputado por Girona ao Congreso como cabeza de lista de Convergencia i Unió desde o ano 1977 até as eleccións xerais do ano 2004.

Sem comentários: