Que é o Día de Europa?

Cando nunha axenda ou nun calendario, xunto á data do 9 de maio aparece a mención de "Día de Europa", talvez nos preguntemos que aconteceu ese día e en que ano. Moi poucos cidadáns europeos saben que o 9 de maio de 1950 nacía a Europa comunitaria, nun momento -é importante lembralo- no que a ameaza dunha terceira guerra mundial, cerníase sobre Europa. Nesa data, en París, convocouse á prensa ás 6 da tarde no Salón do Reloxo do Ministerio de Asuntos Exteriores no Quai d'Orsay porque íase facer pública unha "comunicación da maior importancia". As primeiras liñas da Declaración do 9 de maio de 1950, redactada por Jean Monnet e comentada e lida diante da prensa por Robert Schuman, Ministro francés de Asuntos Exteriores, expresan claramente a ambiciosa magnitude da proposta. "A paz mundial só pode salvaguardarse mediane esforzos creadores proporcionados aos perigos que a ameazan". "Coa posta en común das producións de base e a creación dunha Alta Autoridade cuxas decisións vinculen a Francia, Alemaña e os países que se adhiran a ela, esta proposta establecerá os alicerces concretos dunha federación europea indispensable para o mantemento da paz".

Propoñíase crear unha institución europea supranacional encargada de administrar as materias primas que naquela época eran a base de toda potencia militar: o carbón e o aceiro. Agora ben, os países que ian renunciar desta forma á propiedade estritamente nacional da "columna vertebral da guerra" apenas viñan de saír dun espantoso conflito bélico que deixara tras de si innumerables ruínas materiais e, sobre todo, morais: odios, rancores, prexuízos, etc.

Todo comezou ese día e, por iso, no Cumio de Milán de 1985 os Xefes de Estado e de goberno decidiron celebrar o 9 de maio como o "Día de Europa". Todos os países que deciden democráticamente adherirse á Unión Europea adoptan os valores de paz e solidariedade que son a pedra angular da construción comunitaria. Estes valores fanse realidade a través do desenvolvemento económico e social e do equilibrio medioambiental e rexional, únicos mecanismos capaces de garantir un nivel de calidade de vida equitativo para todos os cidadáns.

Europa, coma conxunto de pobos conscientes de pertencer a unha mesma entidade e de ter culturas análogas ou complementarias, existe desde hai séculos. Sen embargo, a falta de regras ou institucións comúns, esta consciencia de ser unha unidade fundamental nunca logrou evitar os desastres. Incluso nos nosos días, algúns países que non forman parte da Unión Europea seguen estando expostos a espantosas traxedias. Coma calquera obra humana desta envergadura, a integración de Europa non pode conseguirse nin nun día nin nunhas décadas. Hai aínda baleiros e imperfecións evidentes. É tan innovadora esta empresa bosquexada nada máis rematar a segunda guerra mundial!

As que en séculos pasados puidesen parecer tentativas de unión non eran en realidade senón o froito da vitoria duns sobre outros. Eran construcións que non podían durar, porque os vencidos só tiñan unha única aspiración: recuperar a súa independencia. Agora ambicionamos algo moi diferente: construír unha Europa que respecte a liberdade e a identidade de cada un dos pobos que a integran, dirixida en común seguindo o principio de "o que pode facerse mellor en común, debe facerse así". Só a unión dos pobos poderá garantir a Europa o control do seu destino e a súa proxección no mundo enteiro. A Unión Europea debe manterse á escoita e ao servizo dos cidadáns e os cidadáns, ao tempo que conservan a súa especificidade, os seus hábitos e costumes e o seu idioma, deben sentirse "na casa" e poder circular con plena liberdade por esta Patria europea.

Feliz Día de Europa